پایان نامه یکی از انواع پروژه های تحقیقاتی بوده که دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف می بایست جهت فارغ التحصیلی خود آن را انجام دهند. نگارش پایان نامه کارشناسی ارشد دارای اصول خاصی بوده و از مراحل مشخصی که شامل ارائه پیشنهاده، تعیین عنوان و فصل بندی می باشد، تشکیل شده است.
ارائه پروژه های تحقیقاتی مانند پایان نامه و رساله معمولا در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رواج داشته تا دانشجویان با نگارش و دفاع از آن ها موفق به فارغ التحصیلی در رشته تحصیلی خویش شوند. نگارش پایان نامه مانند مقالات نبوده و به عبارتی دارای پیچیدگی های بیشتری در هر مرحله می باشد که هر دانشجو قبل از شروع به نگارش باید از جزئیات آن ها مطلع باشد.
به طور کلی دانشجویان برای ارائه پایان نامه باید دو مرحله اساسی را طی کنند. در ابتدا پیشنهاده خود را به ثبت رسانده و سپس در صورت تکراری نبودن موضوع به نگارش آن بپردازند.
تعريف رساله یا پایان نامه
پايان نامه گزارشي است مكتوب به زبان فارسي يا انگليسي كه در آن دانشجو نتايج بررسي و تحقيق خويش را در يكي از حيطه هاي رشته تحصيلي مربوطه زير نظر استاد( ان ) راهنما انجام داده و ارايه مي نمايد.
پایان نامه چیست؟
عصاره تمام آموخته های دانشجویان در دوره تحصیلات تکمیلی زیر نظر هیئت علمی در قالب پژوهشی به نام پایان نامه ارائه می شود و از پیش شرط های اخذ مدرک تحصیلی در اغلب رشته های تحصیلی است.
در این پژوهش دانشجو از طریق روش های علمی و تجارب عملی که در طول دوره تحصیل آموخته است مهم ترین نوشتار دوره تحصیلی خود را تدوین می کند.
اهداف واحد پايان نامه
- ايجاد انگيزش تفكر جهت انتخاب موضوع و بدنبال آن پژوهش و تحقيق و ارايه راهكارهاي مناسب
- تقويت نگرش تحقيقي
- كسب توانايي در طراحي و مديريت تحقيق
- بكارگيري روشهاي مختلف جستجوي هدفمند در ادبيات علمي مربوطه ( چاپي و الكترونيك )
- كسب مهارت در استفاده از روشهاي مناسب جمع آوري داده ها
- كسب مهارت در استفاده از روشهاي مناسب پردازش داده ها
- آشنايي با شيوه صحيح نگارش
- كسب توانايي در ارايه مناسب مطالب
- افزايش قدرت استدلال و تفكر منطقي
انواع پايان نامه
پايان نامه ها مي توانند پژوهش بنيادي، كاربردي، بنيادي - كاربردي ( و ترجيحاً در جهت حل اولويتهاي منطقه اي و كشوري ) باشند. پايان نامه هاي مروري، گرد آوري و گزارش موارد نادر قابل تصويب نمي باشند.
اما دفاع از پایان نامه چیست؟
در پایان ترم چهارم دانشجویان باید به دفاع از پایان نامه خود بپردازند. دانشجویانی که در ترم چهارم موفق به دفاع نشده‌اند می‌توانند در ترم پنجم این کار را انجام دهند.
برای دفاع در ترم پنجم نیاز به پرداخت هیچ نوع هزینه‌ای ندارید. اما در ترم ششم باید حتماً هزینه پرداخت نمایید.
در صورتی که در ترم ششم از پایان نامه خود دفاع نکنید ممکن است مردود شوید و باید اقداماتی را برای جلوگیری از مردودی انجام دهید.
آشنایی با مراحل ثبت عنوان پایان نامه
در ادامه با مراحل ثبت عنوان پایان نامه آشنا می‌شوید.
اولین کار در نوشتن پایان نامه چیست؟
اولین کار انتخاب موضوع است. انتخاب موضوع کار بسیار سختی است به همین دلیل شخصی به عنوان استاد راهنما، فرد را راهنمایی می‌کند. معمولاً استاد راهنما لیستی از موضوعات مربوط به رشته تخصصی را در اختیار دانشجو می‌گذارد.
همچنین قبل از آن از شما می‌خواهد تا اول به سراغ موضوعات مورد علاقه خود بروید.
انتخاب موضوع مورد علاقه برای پایان نامه باعث می‌شود تا با علاقه بیشتری پروسه کار پایان نامه خود را انجام دهید.
برای انجام این کار باید موضوعات مورد علاقه خود و یا موضوعات مطرح شده توسط استاد را در اینترنت جستجو کنید.
این روزها سایت‌های ایرانی و خارجی زیادی برای جستجو مقالات جدید وجود دارد.
سایت اسکوپوس از مهمترین و بهترین سایت‌ها برای جستجو مقالات علمی است. در این سایت انواع موضوعات را می‌توانید پیدا کنید. در انتخاب موضوع می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
- براساس علاقه فرد موضوع انتخاب شود. زیرا قطعاً انجام یک کار براساس اکراه و اجبار نتیجه خوبی نخواهد داشت.
- دانشجو اگر پیش زمینه در مورد موضوع انتخابی داشته باشد بهتر است.
- در انجام مراحل به زمان انجام پایان نامه باید بسیار دقت کرد.
- موضوع انتخابی دارای هدف باشد و موجب رفع مشکل شود.
- از منابعی استفاده شود که در دسترس باشند.
- اگر موضوع از مسائل روز دنیا انتخاب شود خیلی بهتر است.
- انتخاب یک موضوع خوب بر روی رشد تحصیلی و آینده کاری شما به شدت تاثیر می‌گذارد.
بعد از برگزیدن موضوع، آن را به استاد راهنما خود نشان دهید. پس از تایید استاد راهنما و یا مشاور باید به سایت ایرانداک مراجعه نمایید.
هنگامی که موضوع خود را در سایت ایرانداک ثبت می‌کنید، شخص دیگری نمی‌تواند موضوع انتخابی شما را برای پایان نامه خود ثبت نماید.
پس از تعیین کردن موضوع و ثبت آن در ایرانداک، باید فرم پروپوزال یا پیشنهاده را تکمیل و فرم ایرانداک را ضمیمه آن نمایید.
همچنین باید بیان مسئله، ضرورت پژوهش و… را نیز در این فرم لحاظ نمایید.
این فرم شباهت زیادی به فصل اول پایان نامه دارد. اگر آن را به صورت جامع و کامل انجام دهید، می‌توانید آن را به عنوان فصل اول پایان نامه نیز به کار ببرید.
گاهی اوقات استاد راهنما از دانشجویان می‌خواهد تا برای بررسی میزان شباهت خود به سایر پایان نامه‌ها مجدد اطلاعات خود را در ایرانداک بارگذاری نمایند.
این کار به این دلیل انجام می‌شود که بعضی از دانشگاه‌ها فقط تا 30 درصد شباهت را قبول می‌کنند و اگر شباهت بیشتر باشد پروپوزال رد خواهد شد.
پس از طی این مراحل می‌توانید پایان نامه خود را بنویسید. حتماً برای نوشتن پایان نامه از منابع معتبر داخلی و خارجی استفاده کنید.
آشنایی با مراحل نگارش پایان نامه
همه پایان نامه‌ها از 5 فصل اصلی تشکیل شده‌اند. این 5 فصل شامل موارد زیر است:
- کلیات پژوهش
- مبانی نظری و پیشینه پژوهش
- روش پژوهش
- یافته‌های پژوهش
- بحث و نتیجه‌گیری
1. فصل اول پایان نامه چیست؟
مهمترین فصل پایان نامه، فصل اول آن است. زیرا باید در این فصل مسئله و اهمیت آن را بیان کنید.
به همین دلیل باید به نظر استاد راهنما و مشاور بسیار دقت نمایید.
همچنین باید بیان مسئله، اهمیت و ضرورت، اهداف پژوهش و سوالات را با دقت تمام بررسی نمایید.
2. فصل دوم پایان نامه چیست؟
فصل دوم پایان نامه به فصل مبانی نظری مشهور است. نوشتن این فصل بسیار ساده است.
در این فصل باید به توضیح مفاهیم و کلماتی که در پژوهش خود آنها را به کار برده‌اید، باید بپردازید.
بعضی از دانشجویان در نوشتن مبانی نظری از منابع قدیمی استفاده می‌کنند.
این کار اشتباه است. حتماً برای نوشتن مبانی نظری از مطالب جدید و به روز استفاده نمایید.
3. فصل سوم پایان نامه چیست؟
فصل سوم، فصلی است که در آن به روش پژوهش اشاره می‌شود.
دانشجویان پژوهش‌های خود را به صورت کمی یعنی با اعداد و ارقام و یا به صورت کیفی و با تحلیل در این فصل بیان می‌کنند.
فصل سوم حداقل تعداد صفحات را نسبت به سایر فصول دارد.
فصل سوم به افراد کمک می‌کند تا با روش‌های تحلیلی شما آشنا شوند.
4. فصل چهارم پایان نامه چیست؟
در فصل چهارم باید همه اطلاعات و آمارهایی را که جمع‌آوری کرده‌اید در قالب نمودار و جدول دسته‌بندی کنید.
5. فصل پنجم پایان نامه چیست؟
در فصل پنجم نتیجه‌گیری نهایی انجام می‌شود. در این فصل باید نتیجه کار، مشکلاتی که در مسیر بوده و راهکارها بیان شود.
هرچه شما دانشجویان گرامی با انگیزه و میل بیشتری اقدام به تحقیق و پژوهش در زمینه پایان نامه کنید قطعاً نتیجه پایان نامه شما بهتر خواهد بود.
تعداد نسخه هاي چاپ پايان نامه
تعداد دقيق نسخ چاپي پايان نامه با توجه به سياستهاي هر دانشكده و مقطع تحصيلي مشخص مي شود. حداقل نسخه هاي چاپي لازم به شرح ذيل مي باشد:
- يك نسخه براي معاونت پژوهشي دانشكده مربوطه به همراه CD متن پايان نامه
- يك نسخه براي كتابخانه دانشكده مربوطه
- يك نسخه براي هر استاد راهنما و مشاور
- يك نسخه براي دانشجو